La sekvaj tekstoj estis skribitaj longe post la malapero de miaj gepatroj en la abismo de Auschwitz. Ili estis arestitaj en majo 1944. Pli precize la 10an de majo; estis la tago de mia 21a naskiĝdatreveno. Nelly estis pensema, dolĉanima kaj amema virino. Victor estis forta, vibra kaj aktiva viro. Mi neniam resaniĝis de ilia malapero. Ili estis arestitaj ĉar ili estis judoj. Post restado en Drancy, terura trajno alportis ilin al Auschwitz. De tie, ili neniam revenis.

Dudek kvar ili estis, apud la mortaj arboj ĉe la riverbordo, dudek kvar nigraj, brunaj aŭ konjakkoloraj surtutoj, dudek kvar paroj da ŝultroj lanremburitaj, dudek kvar tripecaj kostumoj, kaj la sama nombro da pantalonoj kun pinĉofaldoj kaj larĝa orlo. La ombroj penetris en la grandan vestiblon de la palaco de la Asemblea prezidento; sed baldaŭ ne plu ekzistos Asembleo, ne plu ekzistos prezidento, kaj, post kelkaj jaroj, eĉ ne plu ekzistos Parlamento, nur amaso da fumantaj ruinoj.

Fallait-il écrire ces textes ? Après le drame apocalyptique de la Shoah, « seul le silence est grand, tout le reste est faiblesse ». Je me suis tu.  Pendant  cinquante ans… Mais  je suis faible, très faible… Au moment de ce cinquantième anniversaire, en 1994, je n’ai  pu continuer à  garder le silence. J’ai écrit les premières pièces de ce petit livre, puis, au cours des ans, quelques  autres.  Fallait-il publier tout cela ? Lorsque viendra le centième anniversaire de leur départ, que resterait-il d’autre de Victor et de Nelly ?…  Mes enfants, et les enfants de mes enfants, et leurs enfants, doivent comprendre,  et savoir  ce qui fut… Je voudrais…  

En un temps où l’extrême-droite fascisante revient en force en Europe, il faut redire sans relâche ce que fut Vichy. L’auteur a écrit, il y a vingt ans, ses Mémoires d’enfant lucide pour ses enfants et petits-enfants. Près de trois quart de siècle après le franchissement en fraude de la frontière suisse qui a sauvé les huit membres de sa famille, il a eu la possibilité de consulter les archives suisses et de retrouver le point de passage de mars 1944. Les interrogatoires des adultes de la famille par la police suisse complètent le récit de l’enfant et le valident.